กายอุปกรณ์เสริมคือ
"Externally applied device used to modify the structural and functional characteristics of the neuro-muscular and skeletal systems." (จากข้อ 2.1.2 ใน ISO 8549-1 : 1989)
กายอุปกรณ์เสริม (Orthosis) คือ กายอุปกรณ์ต่างๆที่ใช้เพื่อเสริมการทำหน้าที่ของอวัยวะที่มีปัญหาในการทำงาน (เช่น อ่อนแรง, เจ็บปวด, เสื่อมสมรรถภาพ เป็นต้น) อาจเรียกชื่อสามัญว่า อุปกรณ์เสริม, อุปกรณ์ดาม หรือที่ประคอง (Splint หรือ Brace) ก็ได้
ในทางกายอุปกรณ์สำหรับแขนขา หมายถึง อุปกรณ์ใดๆก็ตามภายนอกร่างกาย ที่นำมาดัดแปลงลักษณะโครงสร้างหรือการทำหน้าที่ของระบบประสาท-กล้ามเนื้อและระบบค้ำจุนร่างกาย (กระดูก-กล้ามเนื้อ) ของร่างกาย
หน้าที่ของกายอุปกรณ์เสริม
ประเภทของกายอุปกรณ์เสริม
• กายอุปกรณ์เสริม มักแบ่งประเภทใหญ่ๆตามอวัยวะที่ใช้เป็น 4 ประเภทได้แก่
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับศีรษะ (Head orthosis)
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับกระดูกสันหลัง (Spinal orthosis)
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับระยางค์บน (Upper-extremity orthosis)
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับระยางค์ล่าง (Lower-extremity orthosis)
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับเท้า (Foot orthosis) และการดัดแปลงรองเท้า (Shoe modification)
• การเรียกชื่อสำหรับกายอุปกรณ์เสริมแต่ละชนิด สามารถเรียกชื่อได้หลายแบบตามแต่ละระบบมาตรฐานทางการแพทย์ โดยแบ่งเป็นกลุ่มย่อยๆตามข้อต่อที่กายอุปกรณ์เสริมพาดผ่าน ตัวอย่างเช่น
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับมือ-ข้อมือ (Wrist-hand orthosis: WHO)
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับเท้า-ข้อเท้า (Ankle-foot orthosis: AFO)
– กายอุปกรณ์เสริมสำหรับกระดูกสันหลังส่วนอก-ส่วนหลัง-ส่วนกระเบนเหน็บ (Thoracolumbosacaral spinal orthosis: TLSO)
และมักเพิ่มเติมชื่อกายอุปกรณ์เสริมแต่ละชนิดเพื่อให้จำเพาะเจาะจงไปมากกว่านี้ โดยอาจเรียกตามหน้าที่การทำงาน
ตัวอย่างเช่น
– ป้องกันการเหยียด (Extension-stopped)
– ช่วยการงอ (Flexion-assisted)
– หรือตามตำแหน่ง"ด้าน"ที่อยู่บนร่างกาย เช่น ด้านหลังมือ (Dorsal) ด้านฝ่ามือ (Volar)
นอกจากนี้ อาจเรียกตามชื่อสามัญ ซึ่งเป็นชื่อเดิมที่มีมาก่อนจะจัดระบบ
ตัวอย่างเช่น
– อุปกรณ์เสริมชนิดจีเว็ตต์ เบรซ (Jewette brace)
– อุปกรณ์เสริมชนิดไนท์เบรซ (Knight brace)
- ยูนิเวอร์ซัล คัฟฟ์ (Universal cuff)
Credit : http://www.icfoot.com/articles/42131794